22.1.07
Σκέφτομαι (;) και γράφω: “Προσδοκίες και Απαιτήσεις”
Ζούμε την ζωή μας σύμφωνα με τους κώδικες συμπεριφοράς και τις ηθικές αξίες που μας έμαθαν ή που μάθαμε μόνοι μας τρώγοντας απανωτά χαστούκια ή απολαμβάνοντας την αποδοχή για τα κατορθώματά μας.
Ουσιαστικά, από τα παιδικά μας χρόνια, η πορεία μας είναι συνεχείς λοξοδρομήσεις σε μία ευθεία, μέσα στην οποία εκπαιδευόμαστε να αντιδρούμε, σε κάθε τι και κάθε φορά, με τα αντανακλαστικά Παβλόφ:
αυτό είναι σωστό-εκείνο είναι λάθος,
αυτό είναι καλό-εκείνο κακό,
αυτό με συμφέρει-εκείνο δεν με συμφέρει.
Αν οι συγκυρίες στην ζωή μας το επιτρέψουν , τότε ανέβουμε ένα επίπεδο πιο πάνω και αναπτύσσουμε το αντανακλαστικό του αλτρουισμού και της συλλογικότητας:
αυτό είναι σωστό για τους άλλους (ή όχι),
αυτό είναι καλό για τους υπόλοιπους (ή όχι),
αυτό συμφέρει το σύνολο (ή όχι).
Μαθαίνοντας να αντιδρούμε ή όχι στα γεγονότα, στις ιδέες, στα συναισθήματα και στους ανθρώπους χτίζουμε την προσωπικότητά μας και ταυτοχρόνως χτίζουμε και τα συστήματα ασφαλείας και άμυνας της. Φτιάχνουμε όπλα και εργαλεία, που κάποια χρησιμοποιούμε συνειδητά και τα υπόλοιπα, τις περισσότερες φορές, τα χρησιμοποιούμε χωρίς να το καταλαβαίνουμε.
Ένα από αυτά είναι να προσδοκούμε ή και να απαιτούμε από τα γεγονότα, τις ιδέες, τα συναισθήματα και τους ανθρώπους να συμβούν, να εξελιχθούν, να εκφραστούν και να λειτουργήσουν με τους τρόπους που μας ταιριάζουν και μας εξυπηρετούν ή (στο παραπάνω επίπεδο) ταιριάζουν και εξυπηρετούν το σύνολο. Λειτουργεί αυτή η διαδικασία προς όφελός μας;
Όταν βλέπουμε, όταν ακούμε, όταν αγγίζουμε, όταν ο εγκέφαλός μας ρουφάει ή αποτυπώνει μια πληροφορία, το πρώτο πράγμα που θα κάνει ο οργανισμός μας θα είναι να εξετάσει το πόσο και πώς του ταιριάζει.
Αν ναι, τότε το αποδεχόμαστε.
Αν όχι, το απορρίπτουμε και το επόμενο αντακλαστικό μας είναι να καταλάβουμε το γιατί.
Το “γιατί” μάς ενδιαφέρει περισσότερο στην αρνητική κρίση, παρά στην θετική.
Όταν μας αρέσει κάτι, τότε λέμε “Μου αρέσει και μου αρκεί” ή μπορεί να εξετάσουμε τις επιφανειακές μας αντιδράσεις σ' αυτό.
Όταν όμως η απόφασή μας είναι απορριπτική ή ακόμα και καταδικαστική, τότε θα βρούμε άπειρες δικαιολογίες, αιτιολογίες ή ακόμα και αφορισμούς. Σιγά σιγά, ο οργανισμός μας συνηθίζει.
Και μετά συλλαμβάνει άλλο ένα αντανακλαστικό:
Να βρίσκουμε τι δεν μας αρέσει και όχι τι μας αρέσει.
Η κύηση είναι σχετικά γρήγορη και η γέννα χωρίς πόνους και φωνές.
Και το παιδί αυτού: οι προσδοκίες.
Το κλισέ “ο κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός” είναι μία πολύ εύγευστη καραμέλα για να την κερνάμε σε εκείνους που οι προσδοκίες τους για τους ανθρώπους και τον κόσμο έχουν φτάσει σε ανέφικτα επίπεδα πραγματοποίησης.
Και έτσι, οι ανέφικτες προσδοκίες, όταν περνούν την κρίση της μέσης ηλικίας τους, μεταμορφώνονται σε απαιτήσεις.
Και οι απαιτήσεις, όταν γερνούν, μεταλλάσσονται σε γκρίνια.
Ας γυρίσουμε το νόμισμα ανάποδα.
Κι ας ξεκινήσουμε από την στιγμή που αντιλαμβανόμαστε κάτι και το επεξεργαζόμαστε.
Πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, καταλαβαίνουμε αμέσως αν κάτι μας αρέσει, αν μας ταιριάζει, αν το θέλουμε στην ζωή μας ή όχι.
Αν δεν μας αρέσει, πρέπει και οφείλουμε να βρούμε το γιατί. Τόσο για τον εαυτό μας όσο και για τους υπόλοιπους, γιατί αλλιώς, κινδυνεύουμε από άγνοια. Αλλά, χωρίς να εξετάζουμε το κατά πόσο έχει ανταποκριθεί στις προσδοκίες μας.
Όμως.
Αν μας αρέσει κάτι ή κάποιος, μήπως θα έπρεπε να βρούμε το γιατί, το πως, το πότε;
Θα μπορούσαμε μετά να εκπαιδεύσουμε τον εαυτό μας να αντιδρά αντανακλαστικά στο όμορφο;
Θα μπορούσαμε να μάθουμε πώς να βρίσκουμε το σωστό στο λάθος, το όμορφο στο άσχημο, το καλό στο κακό; Και μετά τανάπαλιν;
Θα μπορούσαμε να δούμε την ομορφιά σε κάτι που μας φαίνεται αδιάφορο ή μέτριο, χωρίς να το αλλοιώσουμε με την φαντασία μας ή να του προσδώσουμε ανύπαρκτες ιδιότητες;
Θα μπορούσαμε να παρατηρήσουμε τον κόσμο και τους ανθρώπους χωρίς προσδοκίες και να ζήσουμε μέσα του και μαζί τους χωρίς απαιτήσεις;
Αν ναι, πως;
Κι αν όχι, γιατί;
Ουσιαστικά, από τα παιδικά μας χρόνια, η πορεία μας είναι συνεχείς λοξοδρομήσεις σε μία ευθεία, μέσα στην οποία εκπαιδευόμαστε να αντιδρούμε, σε κάθε τι και κάθε φορά, με τα αντανακλαστικά Παβλόφ:
αυτό είναι σωστό-εκείνο είναι λάθος,
αυτό είναι καλό-εκείνο κακό,
αυτό με συμφέρει-εκείνο δεν με συμφέρει.
Αν οι συγκυρίες στην ζωή μας το επιτρέψουν , τότε ανέβουμε ένα επίπεδο πιο πάνω και αναπτύσσουμε το αντανακλαστικό του αλτρουισμού και της συλλογικότητας:
αυτό είναι σωστό για τους άλλους (ή όχι),
αυτό είναι καλό για τους υπόλοιπους (ή όχι),
αυτό συμφέρει το σύνολο (ή όχι).
Μαθαίνοντας να αντιδρούμε ή όχι στα γεγονότα, στις ιδέες, στα συναισθήματα και στους ανθρώπους χτίζουμε την προσωπικότητά μας και ταυτοχρόνως χτίζουμε και τα συστήματα ασφαλείας και άμυνας της. Φτιάχνουμε όπλα και εργαλεία, που κάποια χρησιμοποιούμε συνειδητά και τα υπόλοιπα, τις περισσότερες φορές, τα χρησιμοποιούμε χωρίς να το καταλαβαίνουμε.
Ένα από αυτά είναι να προσδοκούμε ή και να απαιτούμε από τα γεγονότα, τις ιδέες, τα συναισθήματα και τους ανθρώπους να συμβούν, να εξελιχθούν, να εκφραστούν και να λειτουργήσουν με τους τρόπους που μας ταιριάζουν και μας εξυπηρετούν ή (στο παραπάνω επίπεδο) ταιριάζουν και εξυπηρετούν το σύνολο. Λειτουργεί αυτή η διαδικασία προς όφελός μας;
Όταν βλέπουμε, όταν ακούμε, όταν αγγίζουμε, όταν ο εγκέφαλός μας ρουφάει ή αποτυπώνει μια πληροφορία, το πρώτο πράγμα που θα κάνει ο οργανισμός μας θα είναι να εξετάσει το πόσο και πώς του ταιριάζει.
Αν ναι, τότε το αποδεχόμαστε.
Αν όχι, το απορρίπτουμε και το επόμενο αντακλαστικό μας είναι να καταλάβουμε το γιατί.
Το “γιατί” μάς ενδιαφέρει περισσότερο στην αρνητική κρίση, παρά στην θετική.
Όταν μας αρέσει κάτι, τότε λέμε “Μου αρέσει και μου αρκεί” ή μπορεί να εξετάσουμε τις επιφανειακές μας αντιδράσεις σ' αυτό.
Όταν όμως η απόφασή μας είναι απορριπτική ή ακόμα και καταδικαστική, τότε θα βρούμε άπειρες δικαιολογίες, αιτιολογίες ή ακόμα και αφορισμούς. Σιγά σιγά, ο οργανισμός μας συνηθίζει.
Και μετά συλλαμβάνει άλλο ένα αντανακλαστικό:
Να βρίσκουμε τι δεν μας αρέσει και όχι τι μας αρέσει.
Η κύηση είναι σχετικά γρήγορη και η γέννα χωρίς πόνους και φωνές.
Και το παιδί αυτού: οι προσδοκίες.
Το κλισέ “ο κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός” είναι μία πολύ εύγευστη καραμέλα για να την κερνάμε σε εκείνους που οι προσδοκίες τους για τους ανθρώπους και τον κόσμο έχουν φτάσει σε ανέφικτα επίπεδα πραγματοποίησης.
Και έτσι, οι ανέφικτες προσδοκίες, όταν περνούν την κρίση της μέσης ηλικίας τους, μεταμορφώνονται σε απαιτήσεις.
Και οι απαιτήσεις, όταν γερνούν, μεταλλάσσονται σε γκρίνια.
Κι ας ξεκινήσουμε από την στιγμή που αντιλαμβανόμαστε κάτι και το επεξεργαζόμαστε.
Πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, καταλαβαίνουμε αμέσως αν κάτι μας αρέσει, αν μας ταιριάζει, αν το θέλουμε στην ζωή μας ή όχι.
Αν δεν μας αρέσει, πρέπει και οφείλουμε να βρούμε το γιατί. Τόσο για τον εαυτό μας όσο και για τους υπόλοιπους, γιατί αλλιώς, κινδυνεύουμε από άγνοια. Αλλά, χωρίς να εξετάζουμε το κατά πόσο έχει ανταποκριθεί στις προσδοκίες μας.
Όμως.
Αν μας αρέσει κάτι ή κάποιος, μήπως θα έπρεπε να βρούμε το γιατί, το πως, το πότε;
Θα μπορούσαμε μετά να εκπαιδεύσουμε τον εαυτό μας να αντιδρά αντανακλαστικά στο όμορφο;
Θα μπορούσαμε να μάθουμε πώς να βρίσκουμε το σωστό στο λάθος, το όμορφο στο άσχημο, το καλό στο κακό; Και μετά τανάπαλιν;
Θα μπορούσαμε να δούμε την ομορφιά σε κάτι που μας φαίνεται αδιάφορο ή μέτριο, χωρίς να το αλλοιώσουμε με την φαντασία μας ή να του προσδώσουμε ανύπαρκτες ιδιότητες;
Θα μπορούσαμε να παρατηρήσουμε τον κόσμο και τους ανθρώπους χωρίς προσδοκίες και να ζήσουμε μέσα του και μαζί τους χωρίς απαιτήσεις;
Αν ναι, πως;
Κι αν όχι, γιατί;
Από την Artanis στις 2:57 μ.μ. |
14 comments